Twardość wody

Twardość ogólna jest cechą określającą zawartość w wodzie metali ziem alkalicznych, (głównie wapnia i magnezu). Praktycznie jest to suma rozpuszczonego w wodzie wapnia i w mniejszym stopniu magnezu – i tak są ustalane procedury analityczne.
Twardość ogólna jest dzielona na twardość węglanową obejmującą tę część jonów wapnia i magnezu , która może być związana z kwaśnymi węglanami (HCO₃^- ) i węglanami (CO₃^2- ) oraz twardość niewęglanową obejmującą pozostałą część wapnia i magnezu związaną z siarczanami, chlorkami, azotanami itp.

Twardość wyraża się w kilku rodzajach jednostek, które można stosować zamiennie zgodnie z poniższą tabelą.

Wartość współczynników przeliczeniowych twardości wody dla poszczególnych jednostek.

Na przykład:    1 mval / dm³  =  50 mg CaCO₃ / dm³ = 2,8 ⁰ niemieckiego

Przepisy dotyczące dopuszczalnej twardości wód pitnych określają maksymalną dopuszczalną twardość ogólną :

-   Polska   -    60 – 500 mg  CaCO₃ / dm³  
-   WHO    -           500 mg  CaCO₃ / dm³  
-   EWG     -    min. 150 mg  CaCO₃ / dm³   -  maksymalna nie określona
-   USA      -    nie określona

Podział wód podziemnych wg twardości ogólnej:

Twardość wody w Częstochowie

Uwaga: podporządkowanie dzielnic Częstochowy ujęciom wody zostało określone w charakterystykach poszczególnych ujęć.

Twardość wody w gminach

Względy zdrowotne

Twardość wody z punktu widzenia higieny  uważana jest za parametr drugorzędny, chociaż mający wpływ na zdrowie człowieka.
Wody bardzo miękkie poniżej  75 mg CaCO3 / dm³ są szkodliwe dla organizmu, ponieważ ługują z niego sole wapnia i inne ( zalecenia WHO z 1998r ) co powoduje problemy z układem kostnym, zaburza prawidłową pracę mięśni, w tym mięśnia sercowego.
W związku z negatywnym oddziaływaniem wód miękkich zalecenia EWG przewidują minimalną twardość wód pitnych na poziomie 150 mg CaCO₃ / dm³.  Wody twarde natomiast wywołują podrażnienia skóry.

Względy gospodarcze

Uciążliwość podwyższonej twardości wody używanej w gospodarstwach domowych, oprócz wzrostu zużycia mydła i detergentów polega na tworzeniu się kamienia kotłowego , szczególnie przy wysokiej twardości węglanowej.
Podczas gotowania woda posiadająca twardość węglanową (CaHCO₃ ) ulega zmiękczeniu wskutek rozkładu wodorowęglanów i wytrącaniu się węglanu wapniowego (CaCO₃ ) w postaci białego osadu.
Woda o twardości powyżej 200 mg CaCO₃ / dm³ powoduje również osadzanie się kamienia w sieci wodociągowej.
Wody miękkie, oprócz negatywnego oddziaływania na zdrowie powodują także nasiloną korozję przewodów wodociągowych.

Względy ekologiczne

Każdy z nas może przyczynić się do ograniczenia zanieczyszczenia wód . Wystarczy, by ilość środka piorącego, myjącego (detergentu) dostosować do stopnia twardości wody. Zwiększenie bowiem ilości użytego detergentu nie ma wpływu na jakość wypranej odzieży, umytych naczyń, natomiast ma duży  wpływ  na skuteczność i efektywność oczyszczania ścieków.

Detergenty znajdujące się w wodach otwartych np. rzekach przyczyniają się także do:

• zwiększenia rozpuszczalności innych zanieczyszczeń przez co ułatwiona jest ich migracja wraz z wodą,
• wystąpienia niekorzystnego zjawiska jakim jest eutrofizacja wód z uwagi na zawartość w detergentach związków fosforowych.

Dawki detergentów, w zależności od stopnia twardości wody, przedstawiane są na opakowanich środków piorących, myjących (detergentów).